2019 yılı Hulu yapımı The Act dizisinin yaşanmış bir hikayeden uyarlanan ilk sezonundan bahsedeceğim. Her sezon farklı bir hikayeye odaklanacağı açıklanan The Act’in birinci sezonu 8 bölüm ve her bölüm yaklaşık bir saatten oluşuyor. Fakat dizi bitip ekran kapandığında hissedeceğiniz duyguların yoğunluğunun süresi meçhul. Yazacaklarım içeriğe dair bilgi verecek, benden söylemesi ama okuyacaklarınızı aklınızda tutarak izlerseniz bambaşka bir kapı açacağına eminim.
Gypsy Rose (Joey King) tekerlekli sandalyeye “mahkum” ve birçok hastalıktan muzdarip bir kız çocuğu. Annesi Dee Dee (Patricia Arquette) ile birlikte yaşıyor. Dee Dee, kızının tüm sağlık sorunlarıyla yakından ilgileniyor hatta kendini anne olmaya adamış bir kadın. İlk bölümün sonuna geldiğimizde gördüklerimiz az çok bundan ibaret. Oysa iç yüzü şöyle; Gypsy yürüyebilmekte ve herhangi bir sağlık sorunu yok, bunların hepsi Dee Dee’nin güvenli alanda kalabilmek adına ördüğü bir duvar. Anne, kızı Gypsy’yi kısıtlayarak büyütmekte ve gelişmesini engellemekte, kendine bağımlı hale getirerek yalnız kalmamayı amaçlamakta. Fakat hayatı, kendini ve cinselliği keşfetmeye başlayan Gypsy hikayenin sonunu annesinin pek de hayal ettiği gibi bitirmez. Dee Dee, kızının öfkesiyle can verir.
Peki nasıl olur da bir anne kızına hiç sahip olmadığı hastalıkları atfeder ya da nasıl olur da bir evlat annesini öldür/tmeyi düşünür? İşte burada Amerikan Psikiyatri Birliğinin Tanı Ölçütleri El Kitabından yararlanarak Dee Dee’nin olası psikiyatrik tanısından söz edeceğim. Bir başkasına yüklenen yapay bozukluk ya da önceki adıyla bakımverenin yapay bozukluğu. Dee Dee, kızı üzerinden yanıltıcı (yanlış bir kanı uyandırıcı), bedensel ya da ruhsal düzmece belirtiler çıkarmakta ve yaralanmaya ya da hastalığa yol açma tutumu sergilemekte (A tanı kriteri), Ayrıca Gypsy’yi diğerlerine hasta, iş göremez ya da yaralı olarak sunmakta (B tanı kriteri).
Munchausen by proxy sendromu (MBPS) olarak da olarak bilinen bu bozuklukta aile, çocukta çeşitli klinik belirtiler olduğu gerekçesiyle hastaneye götürür ve çocuk zamanla aile tarafından yaratılmış bir tıbbi öyküye sahip olur.
Dee Dee neden bu durumdadır? Altta yatan durumu anlamak güç olsa da Dee Dee’nin kendi çocukluk yaşantısı, bağlanma tarzı, pasif-bağımlı kişilik yapısının tüm bunlara etkisi olduğundan bahsedebiliriz. Peki ya Gypsy Rose? İstismar edilen çocuklarda duygusal ve fiziksel sorunlar geliştiği bildirilmiştir. Gyspy de bu hikayenin bir çıktısıdır tıpkı ölü annesi gibi.
Kaynak
Eşiyok B.& Hancı H. (2000). Munchausen by Proxy Sendromu: Vekaleten Hastalık. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. Erişim Adresi: https://www.ttb.org.tr/STED/sted0600/8.html
